کوثر بیکرانه، بانوی آب و آئینه
قسمت اول «اللهم انی اسئلک الهدی والتقی والعفاف والغنی والعمل بما تحب وترضی»1 خداوند متعال نسخه های هدایت وسعادت بشریت را به واسطه پیامبران ، هادیان وراهبران مصلح برای امتهای مختلف فرستاده است، که کاملترین آنها دردین مبین اسلام متجلی است، این دستورات براساس شناخت دقیق ابعاد گوناگون وجودی انسان، متضمن دستیابی به زندگی شایسته ونیل به کمال حقیقی وسلامت جسم وروح اوست . در آیین مقدس اسلام، برنامه تربیت براساس احیای تمامی تمایلات فطری وهدایت همه خواهش های طبیعی بشر استوار است وشناخت این تمنیات فطری وارضای صحیح ومعتدل هر یک از آنها اساسی ترین پایه تربیت انسان می باشد . چنین تربیتی هماهنگ با نظام حکیمانه خلقت وبر وفق قانون آفرینش است، انسان را به شایستگی می سازد وموجبات خوشبختی وسعادت ابدی او را فراهم می کند. «فاقم وجهک للدین حنیفا فطرت الله التی فطرالناس علیها»2 گرایش به زیبائی از قبیل : زیبا پوشیدن، زیبا سخن گفتن، خود را آراستن، معطر کردن وتمایلات جنسی، همه وهمه اموری است که از فطرت انسان برمی خیزد. آنچه مهم است، نگهداشتن حریم وخارج نشدن ازحد اعتدال دراین موارد می باشد، نه سرکوب کردن خواهشهاوتمایلات فطری ودرونی ونه تند روی وافراط درآنها، اساسا معنای عفت همین است. یعنی شخصی عفیف وپاکدامن است که بتواند شهوات وغرایز خودرا تحت کنترل درآورد،به طوری که از حد اعتدال خارج نگردد. پافشاری برمنزلت عفاف دردین اسلام تا جائی است که امام المتقین، امیر مؤمنان حضرت علی ابن ابیطالب (علیه السلام)، مقام وجایگاه عفیف را با مقام شهید در راه خدا مقایسه می کند. «ما المجاهد الشهید فی سبیل الله باعظم اجراً ممن قدر فعف لکاد العفیف ان یکون ملکاً من الملائکه. پاداش مجاهد شهید در راه خدا، بزرگتر از پاداش عفیف پاکدامنی نیست که قدرت گناه دارد وآلوده نمی گردد. همانا عفیف پاکدامن فرشته ای از فرشته هاست ». 3 اما با کمال تأسف، همزمان با گام نهادن بشر به سکوی آسمان وحکمفرمائی فن آوری بر مغز واراده بشر، فرشته عفت واخلاق نیز از بسیاری جوامع رخت بربست. زن که مظهر عفاف، حیا وعشق ورزی به قداست وپاکی، مام بشریت محسوب می شد وتداعی صفات فرشتگان درروی زمین وکانون گرم خانواده می نمود، به عنوان ابزاری بی مقدار در کوی وبرزن چون کالائی دردست طماعان وگردانندگان بازار هوی وهوس درآمد ودرمعرض هجوم همه جانبه جریان های سوء سیاسی وتبلیغاتی وسراشیبی سقوط قرار گرفت وکرامت ذاتی اش زیر غباری از غفلت وفراموشی مدفون شد. ازآن پس، اساس ازدواجها درهم ریخت وهمه به دورآتش شهوت رقصیدند ونظام های دقیقی که در طول قرنها زندگی آدمیان برای اداره وبقای خانواده وضع شده بود ونیز روحانی ترین روابط انسانی میان زن ومرد، یکباره فروریخت واز ارزش واعتبار زن، درنظر مردانی که برای وصول به کعبه وجود زن، حریمی ملکوتی ساخته بودند، کاسته شد تا آنجا که آنچه ازبدی، گناه، عصیان، خیانت، کم ارادتی وتجاوز به زن ومقام شامخ او بود، درحق او روا داشتند. شکی نیست که حفظ سلطه اقتصادی، سیاسی ونظامی کشورهای سرمایه داری استعمارگری برسایر کشورها ومناطق عقب نگاه داشته شده استعمارزده، بدون سلطه فرهنگی وتنیده برافکار وعقاید وفرهنگ مردم این مناطق، ممکن نبوده ونخواهد بود، که استعمار برای رسیدن به این هدف شوم از کتب درسی مدارس گرفته تا مقالات علمی، برنامه های سینمائی، رادیوئی، تلویزیونی، ویدیوئی، ماهواره وغیره به صورت گوناگون بهره برداری می کند وهمواره در صدد است که مردم، به ویژه روشنفکران جوان، بخصوص امت اسلامی را از تاریخ جامعه خود جدا سازد وطرز تفکر استعماری را رواج دهد وهر چه افزونتر، از خود بیگانگی وبیگانه پرستی را توسعه بخشد. آنچه می تواند جامعه ای را از این تفکرات شوم واضمحلال وسقوط به ورطه نابودی مصون داشته وحفظ کند، ترویج فرهنگ دقیق عفاف وتبیین ابعاد مختلف آن درجامعه است. این نوشتار به همین منظور انتخاب وتنظیم یافته است. درتعالیم اسلامی، مفهوم واژه عفت، برکنترل شهوات وجلوگیری آن درخروج از مرز اعتدال دلالت می کند. در قران کریم «حالت نفسانی که از غلبه شهوت باز دارد » آمده است . به بیان قران کریم عفیف به شخصی اطلاق می شود که خود نگهدار وبا مناعت باشد .4 این تعبیر در افراد وموارد مختلف، شرایط خاص خود را دارد . به عنوان مثال : الف) عفت در فقیر عبارت است از : قناعت ورزی وحفظ نفس از تمایلات شهوانی تا گناهی از وی صادر نشود. ب) عفت در غنی عبارت است از : نگهداری وحفظ نفس از شهواتی که به واسطه وسعت مال وامکانات مالی برای توانگر حاصل می شود. «ومن کان غنیا فلیستعفف ».5 ج)عفت در افرادی که توانائی برانجام نکاح ندارند، خودداری نفس از شهوات وحفظ پاکدامنی از آلودگی به گناه . د) عفت در زنان سالخورده به نگهداری حفظ خویشتن است از آنچه نفس بدان میل می کند ، از قبیل : ظاهر کردن زینت وخودآرائی. 6 فطرت امری است که خدای متعال آن را در وجود هر فرد قرار داده وانسان بدون اکتساب، به آن میل ورغبت دارد . عفاف نیز یکی ازاین باورهاست. روح عفت وپروا پیشگی از بدو خلقت آدمی تاکنون برانسان حاکم بوده است. البته ممکن است شکل، اندازه وکیفیت بروز آن دردوره های مختلف متفاوت باشد، اما این خصلت همیشه بروز وظهور داشته است. قران کریم درداستان آفرینش آدم وحوا ازاین خصلت فطری چنین یاد می کند : « فدلهما بغرور فلما ذاقا الشجرة بدت لهما سوء تهما وطفقا یخصفان علیهما من ورق الجنة »7 ادامه مطلب... همان گونه که زنان با رعایت حجاب درطریق سعادت خانواده گام برمی دارند ،مردان نیز باید با رعایت عفت درتامین سعادت خانواده سهیم باشند . عفت ،صفتی است درانسان که او را ازغلبه شهوت بازمی دارد . رعایت عفت ، مرد رانسبت به زن وفرزندانش دلبسته می سازد واو رااز شهوت پرستی که یکی ازعوامل بی توجهی نسبت به همسر وفرزندان است ، حفظ می کند . شهوت پرستی عامل فروپاشی زندگی است . درحالی که عفت زندگی ها را حفظ می کند وبه آنهااستحکام می بخشد ونیازی به گفتن ندارد که هرعاملی که دراستحکام خانواده موثرباشد ، ازموجبات سعادتمندی آن نیز به حساب خواهد آمد. به علاوه مردان شهوت پرست ،حریم عفت جامعه را مراعات نمی کنند واعتقادی نیزبه رعایت حجاب توسط وابستگان خود ندارند . لذا ازعوامل ترویج بی بندوباری وفساد درجامعه هستند وبه این طریق درتزلزل خانواده نیز نقش ایفا می کنند شهوت پرستی مرد ، غیرت او را که حافظ پاکی خانواده است تضعیف می کند و ازاین راه نیز برسعادت خانواده لطمه وارد می آید . بنابراین رعایت عفت ازسوی مردان ، سعادت رابرای خانواده به ارمغان می آورد . ازلوازم دستیابی به عفت ، خودداری مردان ازنگاه کردن به زنان نامحرم است . نگاه به نامحرم ،مقدمه فساد جنسی است ، درحالی که پاکی نتیجه بازداشتن نگاه از نامحرمان است .امام صادق (علیه السلام) فرموده است : « نگاه تیری است ازتیرهای شیطان که مسموم است وچه بسیار نگاه هایی که حسرت های طولانی به دنبال آورد .» (1) ادامه مطلب... موضوعی که درمورد مسأله عفت اهمیت زیادی دارد آثارفردی واجتماعی آن است که دراینجا به فهرست وازابتدا به آثارفردی وسپس اجتماعی آن اشاره می نماییم. 1.برترین عبادت 2.کمال نعمت 3.یاری اسلام 4.بهره مندی ازاجرشدید 5.کلید خوبیها 6.نشانه خردمندی 7.برترین جوانمردی 8.پاکیزگی اعمال 9.سبکی بارگناه 10.عامل خصلت های نیک 11.حفظ نفس 12.قناعت 13.مقام والا درنزدخداوند 14.زینت زنان 15.محبوبیت نزد ولی عصر(عج) آثاراجتماعی : 1.عزت وسربلندی 2.ایجاد وامنیت وآرامش 3 .استواری اجتماع 4 .استحکام خانواده . بعد ازبیان آثارمثبت عفت حال نوبت به بیان آثارسوء بی عفتی درفرد واجتماع می رسد که بهترین آنها عبارتند از:الف:پیامدهای فردی 1.هلاکت ونابودی 2.اندوه زیاد 3.بردگی روحی 4.مرگ ناگهانی 5.ناراحتیهای جسمی وروانی 6.هدردادن عمر =)پیامدهای سوء بی عفتی درخانواده 1.افزایش طلاق 2.فحشاوفرزندان نامشروع 3. کم رنگ شدن عاطفه 4.بی علاقگی به ازدواج 5.ظلم به زنان =)پیامدهای سوء بی عفتی در اجتماع 1.تمایل نداشتن به کاروفعالیت 2.افت تحصیلی 3.افت اقتصاد جامعه 4.ازبین غیرت مردان 5.ظلم به خود وجامعه 6.شبیه شدن به کفار 7.پایمال کردن خون شهدا. د)آثاراخروی بی عفتی : به طورخلاصه به آثاربرخی ازبی عفتی بانوان درحدیث معراج اشاره نماییم . ادامه مطلب... درروایات اسلام نیزتعاریفی ازعفت صورت گرفته که ازجمله مولای متقیان حضرت علی (علیه السلام )می فرمایند: ((الصبرعلی الشهوة عفّة)) 3یعنی عفت مقاومت دربرابرشهوت وغلبه برآن می باشد . عفت دارای مراتبی است که اولین مرتبه آن ،مقابله باشهوت وغلبه برآن می باشد . مرتبه دوم ،عفت عملی است ،به این معنی که علاوه برکنترل شهوت هریک ازاعضای بدن باید ازارتکاب به شهوت بازداشته گردند ودرمرتبه سوم علاوه برکنترل اعضای بدن نسبت به گناه حتی فکرگناه نیزبه ذهنش خطورنکند که همان عفت نظری می باشد .4 عفت به عنوان یکی ازمهترین خصوصیت اخلاقی رابطه تنگاتنگی باصفات بارزاخلاقی دیگردارد که ازجمله می توان به رابطه آن باحیا ،غیرت ،کیاست ،بصیرت ، اخلاص وعشق اشاره نمود . در پاسخ به چنین شبهاتی می توان چنین گفت : حجاب مصونیت است نه محدودیت ، حجاب اسلامی به معنای زندانی کردن زن و بستن دست و پای او نیست تا مخالف آزادی باشد بلکه حجاب برای او به خاطر مصالحی است که بیشتر به نفع خود زنان می باشد و موجب تعالی روح و حفظ هویت و شخصیت آنان می شود و این مطابق حقوق طبیعی زنان است و با آزادی صحیح ، هیچ منافاتی ندارد . بله اگر منظور از آزادی بی بند و باری است ؛ اسلام چنین آزادی را که خلاف اخلاق و ساختمان فطری بدن و بر خلاف مصالح خانوادگی و جامعه است اجازه نمی دهد بلکه آن را وسیله لگدکوب کردن شخصیت و وقار و متانت زن می داند . ادامه مطلب... دراسلام حجاب به این معنا که زن درمعاشرت بامردان نامحرم واجتماعاتی که نامحرمان درآنها حضور دارند ، بدن خود را بپوشاند وازجلوه گری وخودنمایی ، خودداری کند لازم شمرده شده است . البته این لزوم نه به منظور ایجاد محدودیت برای زن ، بلکه درراستای پاسداری ازحقوق انسانی وعفت وکرامت وشخصیت زن می باشد .حجاب همچون دژی استوار ، ازشخصیت وارزش زن پاسدرای می کند وازاین که کرامت انسانی او به وسیله رهزنان حیا و عفاف به تاراج رود ، جلوگیری می نماید . قرآن کریم درآیه 59 سوره احزاب می فرماید :« ای پیامبر ،به همسران ودخترانت وزنان مومنان بگو ، جلباب ها ( روسری های بلند ) خود را برخویش افکنند که این کار برای این که آنها ( به عفت وحریت ) شناخته شوند و موردآزار قرار نگیرند ، بهتر است وخداوند همواره غفور ورحیم است.»
حجاب به عنوان تجلی اصلی عفاف نقش بسیار ارزنده ای در حفظ عفت فردی واجتماعی می تواند داشته باشد. خداوند متعال درقرآن صریحاً بر حفظ حجاب امرمی فرمایند و«ای پیامبر»به زنان باایمان بگو چشمهای خود را از«نگاه به نامحرم »فروگیرند ودامان خویش را حفظ نمایند وزینت خود را جز آن مقدار که نمایان است-آشکارنسازندو(اطراف)روسریهای خود را برسینه خود افکنند وزینت خود را آشکار نسازند مگر برای شوهران وسایر افراد محرمشان».1 واژه زینت،هم شامل زینتهای اکتسابی مانند آرایشها ولباسها وزیورآلات می شود وهم شامل زینتهای طبیعی مانندصورت ،بازوان،سینه ،و…می گردد. دراین آیه مبارکه به دوازده مورد که زنان واجب نیست خود را درمقابل آنان خود را بپوشانند اشاره گردیده است که تقریباً روشن است ونیاز به توضیح ندارد جزمورد (اونسائهنّ)که ازاین استثناء چنین فهمیده می شود که زنان مسلمان تنها دربرابر زنان مسلمان می توانند حجاب خود را برگیرند ولی در برابر زنان غیر مسلمان باید با حجاب اسلامی باشند. فلسفه این حکم این است که ،از نظر اسلام برا ی هیچ زن مسلمان جایز نیست که زیبایهای زن دیگر را برای شوهر خود بیان کند وهمین حکم اسلامی ،زنان مسلمان را از توصیف زنان دیگر برای شوهرانشان بازمی دارد،ولی در مورد زنان غیر مسلمان چنین اطمینانی نیست زیرا آنها مسلمان نیستند تا به حکم اسلام،زیبایهای زنان را برای شوهرانشان بیان نکنند،ازاین روزنان مسلمان باید حجاب خود را در برابر زنان غیر مسلمان حفظ کنند.2
مفهوم وتعریف عفاف
عفاف ، ریشه در فطرت
آنچه که ازظاهر آیه برمی آید این است که افراد لاابالی واراذل واوباش که درپی ارضای امیال شهوانی خویش هستند به دنبال زنانی می روند که با پوشش خویش ، این گونه افراد را جلب وبرای آزار وایجاد مزاحمت تشویق می کنند ولذا خداوند با مقرر داشتن حجاب برای زنان ، خواسته است شرایطی فراهم گردد که زنان ودختران مومنان ازشر آزار اوباش رهایی یابند .به بیان دیگر ، رعایت پوشش برای زن سبب وقار ومتانت و شخصیت است وحجاب،همین پیام را نیز به مزاحمین نوامیس منتقل می نماید ودریافت این پیام ازسوی آنان موجب می شود رفتارشان تحت ثاثیر قرارگرفته واز آزار واذیت زنان ودختران با ایمان ودارای حجاب خودداری کنند.
ادامه مطلب...
| قالب جدید وبلاگ پیجک دات نت |
الهی ما ذا وجد من فقدک و ما الذی فقد من وجدک معبودا! هر که تو را گم کرد، چه یافت؟ و آن کس که تو را یافت، چه گم کرده است؟ و تو ای دوست اگر جرعه ای از سبوی محبت محبوب چشیده یا حکایتی از آتش عشق معبود شنیده باشی، نیک بر این حقیقت واقف خواهی شد.
